پلی استایرن کندسوز چیست؟

پلی استایرن کندسوز چیست؟

در سال های گذشته همراه با صنعتی سازی ساخت و ساز شاهد جایگزینی مصالح سنتی ساختمان سازی با مصالح نوین ساختمانی هستیم. در میان انواع مختلف مصالح مدرن یکی ازبه روزترین مصالح ساختمانی پانل های کندسوز هستند. همان‌طور که از نامش پیداست پانل کندسوز قابل اشتعال نبوده و تنها در صورت تماس مستقیم با شعله‌های آتش دچار حریق می‌شود. از این متریال در صنعت ساخت و ساز و دیگر صنایع استفاده‌های فراوانی می‌شود. در مواردی که برای دیوارها یا سقف از پانل کندسوز استفاده می شود در صورت بروز آتش سوزی، پس از فروکشی آتش پانل‌ها به خودی خود خاموش شده و از پخش شدن شعله‌های آتش به دیگر قسمت‌های پانل های به کار رفته در دیوار و سقف جلوگیری می‌کنند. پانل ها در زمان بروز آتش سوزی از خود ذرات شعله ور و آتش زا تولید نمی‌کنند بنابراین آتش به نقاط مجاور سرایت نکرده و خاموش می‌شود. پانل‌ های کندسوز باید دارای استانداردهای  (B2 و B1) باشند. دریافت این دو استاندارد  مقاومت حرارتی پانل‌های کندسوز را بالا می برد.

حال بیایید نگاهی به مواد تشکیل دهنده پانل های کنسوز و مکانیزم آن بیاندازیم.

پلی استایرن  در هنگام سوختن همانند سایر هیدروکربن ها همچون چوب، کاغذ و غیره رفتار می کند. اگر EPS در معرض دمای بالاتر از 212 درجه فارنهایت (100 درجه سانتیگراد) قرار گیرد، شروع به نرم شدن، انقباض و در نهایت ذوب شدن می کند. این که آیا پلی استایرن  می تواند توسط شعله یا جرقه مشتعل شود یا نه، تا حد زیادی به دما، مدت زمان قرار گرفتن آن در معرض گرما و جریان هوا در اطراف ماده (در دسترس بودن اکسیژن) بستگی دارد.

تحت شرایط خاص آتش سوزی، EPS هنگامی که در معرض مستقیم شعله قرار می گیرد مشتعل می شود. دمای احتراق انتقالی معمولاً 680 درجه فارنهایت (360 درجه سانتیگراد) است. اگرچه اشتعال عایق فوم نسبتاً دشوار است، اما در صورت اشتعال، سوختن به راحتی در سطحی از پلی استایرن که  در معرض  شعله قرار دارد پخش می شود و تا زمانی که تمام EPS مصرف شود به سوختن ادامه می دهد. در حالی که چگالی کم فوم به دلیل نسبت بالاتر هوا (98٪) به پلی استایرن (2٪) به سوختن راحت تر پلی استایرن کمک می کند، با این حال به علت جرم کم ماده موجود مقدار گرمای آزاد شده نیز کم  خواهد بود. پلی استایرن مشعل شده دود متراکمی از خود ساطع می کند که منجر به آزاد شدن مونوکسید کربن، مونوستایرن، هیدروژن برمید و سایر ترکیبات معطر می شود. توجه به این نکته مهم است که این ترکیبات گازی با نرخ های متغیری بسته به دمای آتش منتشر می شوند و سمیت بسیار کمتری نسبت به بسیاری از مصالح ساختمانی طبیعی از جمله چوب دارند.

 با توجه به این ویژگی ها، فوم های مورد استفاده برای ساخت و ساز نیاز به پوششی به عنوان مانع آتش دارند. پانل های گچی با ضخامت نیم اینچ (1.27 سانتی متر) یکی از رایج ترین موانع آتش است. همچنین پانل های گچی با روگش FR می تواند گزینه ی هزینه برتر و امن تری باشد.  

کلاس های مختلف پانل کندسوز

چنانچه برای تهیه پانل‌ های کندسوز به تولیدکنندگان این محصول مراجعه کنید احتمال دارد با نام های دیگری همچون نسوز و دیرسوز نیز روبرو شوید. از آنجایی که فوم پلی یورتان در کلاس‌های مختلف تولید می شود و درجه بندی های مختلفی دارند در ادامه درجه بندی فوم پلی یورتان را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

پانل پلی یورتان با کلاسB2

پانل ضدآتش یا پانل با کلاس B2 که در ایران تولید نمی‌شود.  در این نوع فوم شعله‌ های آتش به هیچ وجه منتشر نمی‌شوند از این رو به آن پانل ضد آتش گفته می‌شود. از آنجاییکه فوم ‌های پلی یورتان از مواد نفتی به دست می آیند بنابراین اضافه کردن  ویژگی ضد حریق به آن پروسه پیچیده‌ای دارد. به همین دلیل است که در حال حاضر پلی یورتان با کلاسB2  در ایران تولید نشده است.

پلی یورتان با کلاسB1

این نوع پانل ها خود خاموش شونده هستند. این فوم در مقابل شعله‌های مستقیم آتش می سوزد و پس از مهار شدن آتش نیز خاموش می‌شود به همین خاطر عنوان پانل خود خاموش شونده گفته می شود.

پانل پلی یورتان با کلاس PIR

ویژگی های این پانل چیزی بین کلاس‌هایB1 و B2 را شامل می شود. به این نوع پانل کندسوز یا PIR گفته می‌شود . این نوع فوم نه تماماَ نسوز بوده و نه تماماً خود خاموش شونده است بلکه میانگینی از ویژگی های آن دو کلاس را در خود دارد. 

پانل کندسوز از چه موادی تشکیل شده است؟

فوم عایق اصلی ترین ماده تشکیل دهنده این پانل ‎ها می باشد. از فوم عایق پلی اورتان برای تولید این نوع پانل‌ ها استفاده می‌شود. طی راهکارهایی مقاومت این فوم را نسبت به حرارت افزایش داده و آن را به فوم نسوز یا کندسوز تبدیل می کنند.

یکی از این روش ها اضافه کردن هالوژنه به مواد اولیه پلی اورتان است. این راهکار باعث می شود که  پانل‌های PIR در زمان قرار گرفتن در مقابل  حریق، با تاخیر بیشتری مشتعل شوند. این در حالی است که عایق پشم سنگ، پانل PUR یا حتی ساندویچ پانل ‌های EPS سریع تر از این نوع پانل کندسوز مشتعل می‌شوند.

زمانی که فوم پلی یورتان طی فرآینده های انجام شده به ماده‌ای نسوز  تبدیل می شود قابلیت این را پیدا می کند که حتی پس از مشتعل شدن نیز به سرعت خاموش شده و شعله‌های حریق را پخش نکند. پانل‌های کندسوز در زمان آتش سوزی خطر ذوب شدن نداشته و به همین دلیل بهترین انتخاب برای مکان هایی هستند که برای نگهداری مواد آتش زا مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کلام آخر

استفاده از پانل های کند سوز از جنس پلی استایرن و پلی یورتان کند سوز در مکان هایی که احتمال حریق و آتش سوزی بیش از مکان های دیگر است حائز اهمیت فراوان است. چرا که در صورت بروز آتش سوزی زمان بیشتری را برای ما می خرد با بتوانیم جان و مال ساکنین را نجات دهیم.